Prinsenkasteel in Grimbergen gered

Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog is het Prinsenkasteel een ruïne. In de jaren 1990 vonden al restauratiewerken plaats, maar de laatste jaren deden er zich terug enkele instortingen voor. Daarom vat het gemeentebestuur, in samenwerking met architectenbureau Beeck & Hermans, ingenieurs- en studiebureau Triconsult, de Agentschappen Onroerend Erfgoed en Natuur en Bos en het MOT dringende instandhoudingswerken aan, die verder verval van de ruïne moeten voorkomen. De werken starten begin volgend jaar en zullen ongeveer twee jaar duren.

“Na grondige voorbereidingen met het oog op noodzakelijke instandhoudingswerken van het Prinsenkasteel, zullen de effectieve werkzaamheden begin 2024 van start kunnen gaan. Omdat het om een omvangrijk erfgoeddossier gaat en het kasteel als monument beschermd is, werden er subsidies aangevraagd bij de Vlaamse overheid”, steekt schepen van erfgoedbeleid Karlijne Van Bree van wal.

“Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, Matthias Diependaele, kende vervolgens een erfgoedpremie toe van net geen half miljoen euro.”

Dakwerken donjon
Tot begin november loopt een aanbesteding voor dakwerken aan de donjon. Afhankelijk van het weer en de planning van de geselecteerde dakwerker start dit karwei midden november. In mei 2024 dient de dakrestauratie klaar te zijn.
Duurzame fundamenten

Eerst worden een reeks vooronderzoeken uitgevoerd naar stabiliteit, archeologisch potentieel en natuurwaarden. Op basis daarvan kunnen de nodige ingrepen verder gepland worden.

Eind oktober wordt gestart met de zoektocht naar een aannemer om de keldergewelven te stutten en deels te hermetselen. Die aannemer herstelt ook de bestaande funderingen en plaatst nieuwe paalfunderingen. Raam- en deuropeningen worden ondersteund tijdens het proces. Naast de stabiliteitswerken wordt ook het metselwerk hersteld en komt er een nieuwe afdekking op de muren.
Schepen Van Bree: “Architectenbureau Beeck en Hermans coördineert de hele operatie en via een werkgroep in samenwerking met het gemeentebestuur zullen de werken nauwgezet worden opgevolgd.”

Werfweg in slotgracht
Om de werken vlot te laten verlopen, wordt er in de slotgracht een werfweg aangelegd. Die weg zorgt voor toegang tot de ruïne en maakt het mogelijk om steigers aan de buitenkant van de ruïne te bouwen. Om de werfweg aan te leggen, werd het waterpeil van de slotgracht intussen verlaagd tot een hoogte van ongeveer 30 cm. De vijver werd afgevist door Agentschap Natuur en Bos, zodat de bestaande vispopulatie elders verder kan zwemmen. Leuk weetje: in de vijver werden giebel, karper, paling en ook bittervoorn aangetroffen, goed voor zo’n 300 kg vis! Na de werken wordt de werfweg behouden, maar onder water gezet door middel van een sluizensysteem. Zo kan er bij toekomstige werken terug gebruik van gemaakt worden.

Plaatselijke fauna en flora
Bij de start van de werken begin februari is de vijver dus leeg. De aanwezige eenden zullen van nature op zoek gaan naar een tijdelijk onderkomen elders. Tijdens de werken wordt rekening gehouden met vleermuizen die in de kelders van het kasteel verblijven. Na de werken zullen die kelders nog beter ingericht worden als vleermuizenverblijf.

“Deze dringende instandhoudingswerken moeten er in de eerste plaats voor zorgen dat de resten van het kasteel niet verder aftakelen. Ze maken ook verdere ontsluiting mogelijk en na de werken zal je nog meer te weten kunnen komen over het kasteel en de technieken waarmee het gebouwd werd”, zegt Steven De Waele van het MOT. Meer info over de ontsluiting van het kasteel vind je op www.mot.be.