praalgraf_declercq_werkgroep.jpg
© praalgraf_declercq_werkgroep.jpg

Werkgroep Kesterheide koopt praalgraf Staf De Clercq: "Het wordt geen plaats voor bedevaarten of bijeenkomsten"

vrij 26 jan

Het praalgraf van de omstreden VNV-leider Staf De Clercq in de Gooikse deelgemeente Kester heeft een nieuwe eigenaar. De Werkgroep Kesterheide heeft het gekocht van de nabestaanden van De Clercq. Dat meldde nieuwssite Apache eerder deze week. De werkgroep is naar eigen zeggen een niet-partijgebonden vereniging van individuele radicale Vlaams-nationalisten. De Heemkundige Kring van Gooik engageert zich voor een infobord dat historische duiding geeft bij de figuur.

Hoog op de Kesterheide in Gooik bevindt zich de graftombe van Staf De Clercq. Na zijn dood in 1942 wordt de VNV-leider er begraven. Het graf moest een heus mausoleum worden, met een zuilengalerij en een toren van 12 meter hoog, maar dat kwam er nooit. Na de bevrijding wordt het graf tot twee maal toe geschonden door het verzet. Zijn lijk wordt op een kar geladen en rondgereden door het dorp, bespot en verminkt. De Clercq wordt daarna in Leerbeek begraven om in 1978 herbegraven te worden in Asse.

Het praalgraf is sinds eind vorig jaar in handen van de Werkgroep Kesterheide, een vzw die het praalgraf de voorbije jaren al onderhield. Dankzij tal van giften konden ze het graf aankopen. “Dit is Vlaamse geschiedenis”, zegt Bob Wellens van Werkgroep Kesterheide. “Het is belangrijk om die geschiedenis – met al haar fouten en positieve zaken – over te dragen op de jeugd. De bedoeling is niet om hier bedevaarten of bijeenkomsten te organiseren. De bomen zullen wel gekapt worden zodat je opnieuw van het prachtige Pajotse landschap zal kunnen genieten.”

Omstreden figuur
De Kesterheide is voor radicale Vlaams-Nationalisten een mythische plek. In de jaren dertig vinden er 14 landdagen plaats van het VNV. Declercq wordt in 1933 leider van het Vlaamsch Nationaal Verbond, dat tijdens de oorlog collaboreert met de Duitse bezetter. De gewezen onderwijzer en schepen uit Kester is dus een erg omstreden figuur. “Maar heel wat mensen vergeten eigenlijk dat De Clercq, voor hij politiek erg actief werd, een heel sociaal bewogen persoon was. Daarom vinden we het belangrijk dat we iemand zoals hem, die toch wel wat betekend heeft voor de Vlaamse beweging, in ere willen houden”, zegt Bob Wellens.

Voor de één is De Clercq een grote Vlaamse voorman, voor de ander een dictator, antisemiet en landverrader. Het infobord dat nu bij het graf staat wordt vervangen omdat het de figuur van Staf Declercq onvoldoende duidt. “De vraag komt oorsponkelijk van de gemeente. Ze hebben ons de vraag gesteld of wij voor een duidelijke tekst konden zorgen waarin alles wordt vermeld over Staf De Clercq”, zegt Jean-Paul De Loecker van de Heemkundige Kring van Gooik. "Voor de opmaak van de tekst krijgen we feedback van historicus en biograaf Pieter-Jan Verstraete."

Het bord wordt dan wel vervangen, maar de vraag is of het berkenkruis blijft staan. Want ook dat is omstreden. Het berkenkruis staat namelijk symbool voor de gesneuvelde oostfrontstrijders, die tijdens de Tweede Wereldoorloog aan de zijde van de Duitsers vochten tegen de Sovjet-Unie. “Dat is nog een vraag die moet besproken op het bestuur van de werkgroep. Dat staat volgende week op de agenda”, besluit Bob Wellens van Werkgroep Kesterheide.