Lokale besturen krijgen in gemeenten met hoge woonprijzen de mogelijkheid om private kavels of woningen voor te behouden voor mensen die een band hebben met de gemeente. De Vlaamse regering heeft daarvoor een nieuw ontwerp van decreet ‘Wonen in eigen streek’ klaar. De bedoeling is om zo sociale verdringing tegen te gaan. Het ontwerp van decreet werd voorgesteld in Dilbeek, één van de gemeenten uit de Vlaamse Rand waar het voor veel inwoners moeilijk is om een eigen woning te kopen.
“Hoe minder mensen in hun eigen streek kunnen blijven wonen, hoe zwakker het sociaal weefsel en hoe groter de kans op vervreemding in die gemeenten,” stellen de Vlaamse minister Ben Weyts en Matthias Diependaele (beiden N-VA). “Dit is zeker een prangend probleem in de Vlaamse Rand.”
Steden en gemeenten met de hoogste grondprijzen zullen gebruik kunnen maken van de nieuwe regeling. Gemeenten zullen een financiële tussenkomst kunnen doen ten voordele van mensen die een band hebben met de gemeente, die nog geen onroerende eigendom hebben en die geen te hoog inkomen hebben. De gemeente staat in voor het geheel of een deel van het grondaandeel, waardoor de koper een veel beperkter deel van de prijs moet dragen. Veel jongeren en gezinnen in bijvoorbeeld de Vlaamse Rand vallen tussen twee stoelen. Ze verdienen te veel om aanspraak te kunnen maken op een sociale woning en te weinig om een stuk grond of een woning te kopen in de eigen gemeente.
Objectieve criteria
In 2013 vernietigde het Grondwettelijk Hof het decreet ‘Wonen in eigen streek’. De Vlaamse regering nam zich in het regeerakkoord voor om een nieuwe en juridisch robuuste regeling uit te werken. Een belangrijk verschil met de oude regeling rond ‘Wonen in eigen streek’ is dat het nu expliciet gaat om een sociaal voorrangsbeleid op basis van objectieve criteria, bedoeld om het recht op wonen te vrijwaren voor minder kapitaalkrachtige mensen die een band hebben met de gemeente.
Randfonds
“Als minister van de Vlaamse Rand zal ik ondersteuning geven aan de lokale besturen van de regio die gebruik willen maken van ‘Wonen in eigen streek’. We kunnen daarvoor het Vlaamse Randfonds inzetten”, zegt minister van Vlaamse Rand Ben Weyts. “Op dit moment moeten jonge mensen en gezinnen wegtrekken uit de Rand omdat ze hun woondroom niet kunnen vervullen in eigen streek. Lokale besturen staan hier vaak machteloos tegenover. We willen steden en gemeenten tenminste de instrumenten geven om hier een beleid tegenover te zetten”.
