Wie een huis bouwt in het Pajottenland of de Zennevallei, is maar best extra voorzichtig, want de bodem is daar opvallend 'plastisch' - hij kan dus makkelijk krimpen en zwellen en zo barsten veroorzaken. Dat komt vooral omdat er veel klei in de bodem zit, die gemakkelijk water opneemt en afgeeft. Het departement Omgeving heeft nu voor het eerst een kaart gemaakt, waarop je kan zien hoe gevoelig de bodem in jouw buurt is. Wij raadpleegden expert geotechniek Flor De Cock.
Opvallend plastische bodem in Pajottenland en Zennevallei: "Zwaar effect van bomen"
"Kijk ik heb hier een andere kaart, da's dan de geologische kaart. Je kan zien dat die vooral paars is. Dat paarse wijst op geologische lagen die een sterk kleikarakter hebben. Vandaar ook het grotere risico in de regio Pajottenland en Zennevallei", zegt Flor De Cock. Al vijftig jaar specialiseert De Cock zich in problemen met funderingen en ondergrond. We raadpleegden hem over het plastische karakter van de ondergrond in onze regio. Bij uitdroging vermindert de bodem in volume. Dat komt door het stelselmatig zakken van de grondwaterstanden, maar da's niet de hoofdoorzaak.
"De hoofdoorzaak kunnen we echt vinden bij de uitdroging door de warme, langdurige zomers die we gekend hebben in 2019 en 2020. Van een verdamping van de klei aan de oppervlakte", zegt De Cock. "Maar, maar, maar ook een belangrijk punt is dat die uitdroging veel groter en zwaarder kan zijn door het effect van natuurlijke bomen. Die bomen hebben dorst, ook in de zomer. Ze drogen de klei uit tot drie vier meter diep."
Door de klimaatverandering duren grote droogtes of zeer natte periodes langer. De kaart van het departement Omgeving moet een hulpmiddel zijn om daar mee om te gaan. Wie in een rode of oranje zone woont, moet niet meteen ongerust zijn, volgens Ann Heylens van het departement Omgeving. "Als je grond zich bevindt in zo'n hoge gevoelige zone betekent dat niet dat je daar niets mag doen, betekent ook niet dat je daar niet mag bouwen. Dat betekent wel dat er wellicht in de eerste plaats een onderzoek nodig is van je perceel en dan dat er waarschijnlijk extra maatregelen moeten worden genomen", klinkt het.
De Cock heeft nog wat tips. "Om de krimp aan de verdampingsoppervlakte te vermijden minstens op één meter twintig à vijftig diepte funderingen aanzetten. Maar als u daar ook nog bomen nabij uw woning wil hebben, dan volstaat dat nog niet. Dan moet u nog dieper gaan funderen, bijvoorbeeld een kelder onder de woning maken. Of wat u ook kan doen is een scherm plaatsen tussen de woning en de boom." aldus De Cock.