Op 17 januari is het de feestdag van Sint-Antonius. Sinds mensenheugenis wordt dat gevierd in Essene, Bollebeek, en Houtem. De inwoners komen dan in de kledij van toen naar de viering in de kerkjes van de gehuchten. Daarna worden varkenspoten, varkenskop, pensen en dergelijke verloot onder de aanwezigen.
Houtem, Essene en Bollebeek maken zich op voor Sint-Antonius
De festiviteiten in Houtem beginnen vanavond met een voordracht door Albert Absilis over de geschiedenis en cultuur van het gehucht in Vilvoorde. Die vindt plaats om 19u30 in de kerk. “Het is een unieke gelegenheid om Houtem te leren of om de kennis op te frissen”, zegt Absilis. “Zondag is er dan de misviering, waarna het volksfeest op het kerkplein start. De ingrediënten zijn bekend: borrels en versnaperingen, rijmpjes vanop de boerenkar, zang, het verloten van de varkenspoten en -staart , Antoniusbroden, pensen, kop en uiteraard wordt het uitkijken naar de winnaar van de varkenskop.”
Sint-Antonius leefde in de derde en vierde eeuw, is bekend als de vader van het monnikenleven en is patroon van onder andere varkenshoeders, slagers en landbouwers. ‘Toontje met het varken’, zoals zijn bijnaam luidt, wordt tot op de dag van vandaag vereerd. “In de 11de eeuw ontstond de lekenorde van de Sint-Antoniusbroeders, die zich toelegde op het verplegen van zieke mensen”, zegt Absilis. “Om hen eten te verschaffen kweekte de orde varkens die gevoed werden door de omwonenden. Als vergoeding voor hun verpleging mochten de ordeleden als enigen hun varkens vrij laten rondlopen in de dorpen.”
De Sint-Antoniusvieringen zijn sinds vorig jaar erkend als Vlaams cultureel erfgoed. In Essene en Bollebeek wordt Sint-Antonius volgend weekend vereerd.